ویژگی های کانی شناسی، ژئوشیمی، گوهرشناسی و علل تنوع رنگ در آگات های میانه، شمال غرب ایران

کانی­سازی آگات در منطقه­ی میانه، درون واحدهای آتشفشانی اسیدی ائوسن به شکل پرکننده حفره­ها رخ داده است. این سنگ­های آتشفشانی دارای ماهیت پتاسیک تا شوشونیتی بوده و به کمان­های آتشفشانی و قوس­های پس از برخورد وابسته­اند. سنگ­های درونگیر آگات­ها بیشتر از ایگنیمبریت و ریولیت تشکیل شده­اند. رنگ­های آبی، قرمز، نارنجی، خاکستری، سبز و سیاه، ساختارهای ستاره­ای، گل­کلمی، شعاعی، حلقوی و بافت­های نواری و رشته­ای در آگات­ها دیده می­شوند. مهم­ترین عامل مؤثر در ایجاد رنگ­ آبی، مس و در ایجاد رنگ­های سیاه، قرمز و دودی آهن و منگنز اند. نمونه­ها صیقل­خوری و شفافیت خوبی دارند. سختی آن­ها 7/6 تا 7، با چگالی در حدود 64/2، فاقد خاصیت چند­رنگی و فلوئورسانسی­اند. از نظر ژئوشیمیایی، آلومینیم و مواد فرار کاهش محسوسی نسبت به افزایش سیلیس نشان می­دهند. همچنین رفتار عناصر نادر خاکی نشانگر سرشت مشابه ماگمایی برای آگات­ها است. آزمایش­های متعدد نشان داد که بهترین دما برای رنگ­آمیزی مصنوعی آگات­های قرمز و نارنجی  ºc500 و آگات­های آبی روشن و تیره  ºc550  است.